نسل پردازنده های اینتل یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده در کارایی و قدرت سیستمهای کامپیوتری به شمار میروند. شناخت تفاوتها و ویژگی های هر نسل، به کاربران کمک میکند تا انتخاب بهتری برای خرید لپتاپ یا سیستم رومیزی داشته باشند. از نسل اول Nehalem که در سال ۲۰۰۹ معرفی شد تا نسل چهاردهم Raptor Lake Refresh در سالهای اخیر، هر نسل با بهبودهای قابل توجهی در فناوری ساخت، مصرف انرژی، قدرت پردازش و قابلیتهای گرافیکی همراه بوده است. در این مقاله به بررسی مشخصات و ویژگیهای کلیدی هر نسل پردازندههای اینتل میپردازیم تا بتوانید با اطلاعات کاملتر، بهترین تصمیم را برای نیازهای خود اتخاذ کنید.
-
نسل یک – Nehalem
ویژگی های اولین نسل پردازنده ها
این نسل در سال ۲۰۰۹ معرفی شد و بهعنوان نخستین نسل از پردازنده هایی شناخته میشود که امروزه با ساختار مدرن میشناسیم. پردازندههای Nehalem با فناوری ۴۵ نانومتری تولید شدهاند و مصرف انرژی نسبتاً بالایی دارند. در این نسل، گرافیک معمولاً بهصورت یکپارچه ارائه شده، اما برخی مدلها فاقد گرافیک هستند و جزء سیستمهای ضعیف محسوب میشوند.
-
نسل دوم – Sandy Bridge
پردازندههای نسل دوم در سال ۲۰۱۱ معرفی شدند و از فناوری ساخت ۳۲ نانومتری بهره میبرند. در این نسل، سوکت پردازندهها نسبت به نسل قبل تغییر کرد و از سوکت LGA 1155 استفاده شد. عملکرد این نسل نسبت به Nehalem حدود ۱۵ درصد بهبود یافته و برای اولین بار، گرافیک مجتمع Intel HD Graphics 2000 / 3000 به آنها اضافه شد.
یکی از نقاط ضعف مهم این نسل، وجود باگهایی در تعامل با مادربرد بود. همچنین، پشتیبانی از دستورالعملهای AVX (برای پردازشهای گرافیکی و محاسبات سنگین) نیز از ویژگیهای جدید این نسل بهشمار میرود.
-
نسل سوم – Ivy Bridge
نسل سوم پردازندههای اینتل با فناوری ساخت ۲۲ نانومتری تولید شد و در سال ۲۰۱۲ بهصورت رسمی معرفی گردید. این نسل حدود ۱۰ درصد عملکرد بهتری نسبت به نسل قبل داشت و از نظر مصرف انرژی نیز بهینهتر عمل میکرد.
در این نسل همچنان بیشتر از گرافیکهای یکپارچه استفاده شده، اما قدرت گرافیکی آنها نسبت به نسلهای قبلی بهتر شده و قابلیت اجرای نرمافزارهای نسبتاً حرفهای را دارند. یکی از مشکلات مهم Ivy Bridge، تولید گرمای زیاد بود که علت اصلی آن، نوع خمیر حرارتی بهکار رفته در سیستم خنککننده پردازنده عنوان شده است.
در نهایت، باید گفت که تفاوت عملکرد واقعی این نسل با نسل دوم چندان چشمگیر نبود و بسیاری معتقدند که Ivy Bridge نسبت به Sandy Bridge پیشرفت چندانی نداشته است.
-
نسل چهارم – Haswell
نسل چهارم یکی از موفقترین و محبوبترین نسلهای پردازنده اینتل به شمار میآید. این نسل در سال ۲۰۱۳ معرفی شد و بهخاطر مصرف بهینه انرژی، در لپتاپها بسیار محبوب شد. عملکرد این پردازندهها نسبت به نسلهای قبلی بهطور چشمگیری بهبود یافته و سرعت آنها ۵ تا ۱۰ درصد افزایش یافته است.
توانایی پردازش گرافیکی در این نسل تقویت شده و از این به بعد، پردازندهها از حافظههای SSD نیز بهصورت رسمی پشتیبانی میکنند. همچنین، با معرفی Haswell، اینتل برای اولین بار از گرافیک Iris خود استفاده کرد که قدرت پردازشی و نمایشی بسیار بیشتری نسبت به گرافیکهای قبلی دارد.
با این حال، لازم است ذکر شود که سری K این پردازندهها همچنان بهدلیل نوع خمیر حرارتی بهکار رفته در سیستم خنک کننده، مشکل تولید دمای بیش از حد را تجربه میکند.
-
نسل پنجم – Broadwell
پردازندههای نسل پنجم در اواخر سال ۲۰۱۴ معرفی شدند و از فناوری ساخت ۱۴ نانومتری بهره میبرند که باعث کاهش وزن سیستم و بهبود کارایی آن شده است. این نسل بیشتر روی بهبود ویژگیهای گرافیکی تمرکز داشت و به همین دلیل در لپتاپها بسیار محبوب شد.
یکی از دلایل محبوبیت Broadwell در لپتاپها، بهینه بودن مصرف انرژی و کمک به کاهش وزن دستگاه است. همچنین مشکل داغ کردن پردازنده که در نسلهای قبل به دلیل خمیر حرارتی ضعیف وجود داشت، در این نسل برطرف شد و لپتاپها کمتر با دمای بالا مواجه شدند.
با این حال، نسل پنجم چندان در سیستمهای دسکتاپ یا رومیزی محبوبیت پیدا نکرد و بیشتر در میان کاربران لپتاپ شناخته شده است.
-
نسل ششم – Skylake
نسل ششم یکی از مدلهای مهم پردازنده های اینتل است که هم در سیستم های رومیزی و هم لپتاپها بهطور گسترده استفاده میشود. این نسل در سال ۲۰۱۵ معرفی شد و فناوری ساخت آن مانند نسل قبلی ۱۴ نانومتری است، اما با طراحی کاملاً جدید.
عملکرد پردازندههای Skylake تا ۱۵ درصد نسبت به نسل قبل بهبود یافته و قادر به پشتیبانی از رسانههای ۴K و فرمتهای جدید است. همچنین مصرف انرژی در این نسل بسیار بهینهتر شده است.
با این حال، یکی از نقدهای اصلی به این نسل، تمرکز بیش از حد روی قدرت گرافیکی به جای قدرت پردازشی خام بود. بسیاری از کاربران معتقد بودند اینتل باید بیشتر روی افزایش توان پردازشی دستگاه تمرکز کند و قدرت گرافیکی را در اولویت دوم قرار دهد.
-
نسل هفتم – Kaby Lake
ویژگی های نسل هفتم پردازنده اینتل
نسل هفتم در واقع نسخه بهروزرسانی شدهی پردازندههای نسل ششم است که در دو مرحله معرفی شد: مدل لپتاپها در اواخر سال ۲۰۱۶ و مدلهای مناسب سیستمهای رومیزی در اواخر سال ۲۰۱۷.
فناوری ساخت این نسل همچنان ۱۴ نانومتری است، اما با تغییرات و بهینه سازی هایی نسبت به نسخه های قبلی همراه بوده است. عملکرد کلی Kaby Lake تقریباً مشابه نسل قبلی است، اما با پشتیبانی کامل از سرویسهای HEVC 10-bit و VP9، تجربه پخش ویدیوی روانتر و کم مصرفتری را برای کاربران فراهم میکند.
-
نسل هشتم – Coffee Lake
پردازنده های نسل هشتم اینتل در سال ۲۰۱۷ معرفی شدند و یکی از بزرگترین جهشها در عملکرد این شرکت به حساب میآیند. در این نسل، قابلیت Multi-tasking بهطور چشمگیری بهبود یافت و عملکرد سیستم در اجرای برنامههای سنگین، رندرینگ و بازیهای حرفهای به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرد.
این پردازندهها معمولاً در لپتاپهای دانشجویی، اداری و تجاری استفاده میشوند که برای کارهای نیمهحرفهای و نیمه سنگین مناسب هستند. همچنین، برخی مدلهای این نسل برای لپ تاپهای قدرتمند صنعتی نیز کاربرد دارند.
-
نسل نهم Coffee Lake Refresh
این نسل به طور ویژه برای کاربران حرفهای طراحی شده که از سیستم خود برای بازیهای ویدیویی، تولید محتوا، رندرینگ و کارهای سنگین استفاده میکنند. پردازنده های نسل نهم اوایل سال ۲۰۱۹ معرفی شدند و اگرچه هنوز از فناوری ساخت ۱۴ نانومتری بهره میبرند، اما تواناییهای بسیار بالایی دارند.
تنها نکته منفی قابل توجه این نسل، نیاز به سیستم خنک کننده مجزا است که به دلیل فعالیت زیاد پردازنده و کارت گرافیک قوی در کنار هم، اهمیت پیدا میکند.
-
نسل دهم – Comet Lake / Ice Lake
نسل دهم پردازندههای اینتل یکی از پیچیده ترین نسلهاست که در دو معماری متفاوت معرفی شده است. معماری اول، Comet Lake نام دارد که از فناوری ساخت ۱۴ نانومتری بهره میبرد و عمدتاً در سیستمهای رومیزی استفاده میشود. معماری دوم، Ice Lake است که با فناوری ۱۰ نانومتری ساخته شده و بیشتر در لپتاپها به کار میرود.
پردازندههای Ice Lake که با فناوری ۱۰ نانومتری تولید میشوند، عمدتاً در لپتاپهای سبک ولی قدرتمند استفاده میشوند. این پردازندهها از گرافیک یکپارچه Iris بهره میبرند و در انجام کارهای گرافیکی و پردازشهای مرتبط با هوش مصنوعی عملکرد قابل توجهی دارند.
در مقابل، نسل Comet Lake با فناوری ۱۴ نانومتری ساخته شده و عمدتاً برای سیستمهای رومیزی طراحی شده است. تمرکز اصلی این نسل بر روی قدرت پردازش خام بوده و در حالت تک هستهای عملکرد بهتری ارائه میدهد.
-
نسل یازدهم – Tiger Lake / Rocket Lake
نسل یازدهم پردازندههای اینتل در دو سری معرفی شد: سری Tiger Lake با فناوری ۱۰ نانومتری که برای لپتاپ ها طراحی شده و سری Rocket Lake با فناوری ۱۴ نانومتری که در سیستمهای دسکتاپ به کار میرود.
این دو سری با فاصله یک سال از یکدیگر، یعنی در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ معرفی شدند. نسل Tiger Lake که در سال ۲۰۲۰ عرضه شد، تمرکز اصلی خود را بر کاهش مصرف انرژی و بهبود قابلیتهای گرافیکی گذاشته است.
نسل Rocket Lake نیز در سال ۲۰۲۱ معرفی شد و به صورت اختصاصی برای سیستم های دسکتاپ طراحی شده است. این نسل عمدتاً روی افزایش عملکرد کلی تمرکز دارد.
-
نسل دوازدهم – Alder Lake
نسل دوازدهم را میتوان نقطه اوج تکنولوژی پردازندهها دانست. این نسل در سال ۲۰۲۱ برای هر دو دسته سیستم های رومیزی و لپ تاپ معرفی شد.
ویژگی برجسته این پردازندهها استفاده از دو نوع هسته مختلف است: هستههایP که برای پردازشهای سنگین، اجرا و رندرینگ طراحی شدهاند، و هستههای E که برای پردازشهای سبکتر و صرفهجویی در مصرف انرژی به کار میروند.
در این نسل، فناوری جدیدی به نام Intel 7 معرفی شد که معادل فناوری ۱۰ نانومتری محسوب میشود. این پردازندهها بهعنوان بهترین گزینه برای بازیها و همچنین با هوشمندترین الگوی مصرف انرژی شناخته شدهاند.
-
نسل ۱۳ – Raptor Lake
مهمترین ویژگی های پردازنده های نسل چهارده
این مدل در وقع نسل Ader Lake بهبود یافته به حساب می آید.در این مدلها با افزایش تعداد هسته، بالاتر بردن فرکانس کاری و… عملکرد سیستم بسیار بهبود یافت.
این مدل در طی دو سال معرفی شد، در سال ۲۰۲۲ برای دسکتاپ و در سال ۲۰۲۳ برای لپتاپ. فناوری استفاده شده در این سری همان فناوری Intel 7 است اما با این تفاوت که نسبت به نسل قبلی بهینه تر شده است.
قابل ذکر است که این نسل به صورت اختصاصی برای ویندوز ۱۱ شخصی سازی شده است.
-
نسل چهاردهم Raptor Lake Refresh
پردازنده های نسل چهاردهم ادامهای بر دو نسل قبلی هستند و تفاوت زیادی در کلیت طراحی ندارند، اما در برخی ویژگیها مانند حافظه کش، توان پردازشی و استفاده از فناوریهای هوش مصنوعی بهبودهایی داشتهاند.
این نسل در سال ۲۰۲۳ برای سیستمهای دسکتاپ و در سال ۲۰۲۴ برای لپتاپها معرفی و به بازار عرضه شد.